Warszawa, 27 czerwca 2018 roku
zz – 168/2018
Zarząd Główny NSZZ Policjantów na swoim posiedzeniu w dniu 27 czerwca 2018 roku, działając na podstawie S 28 ust. 2 Statutu NSZZ Policjantów – postanowił o podjęciu od dnia 27 czerwca 2018 r. ogólnokrajowej akcji protestacyjnej i kontynuowanie tej akcji do momentu podpisania ze stroną rządową porozumienia gwarantującego spełnienie postulatów, o których mowa w uchwale Zarządu Głównego NSZZ Policjantów nr 95/VII/2018 z dnia 13 marca 2018 r., o powołaniu komitetu protestacyjnego oraz o przyjęciu niżej wymienionego harmonogramu działań protestacyjnych:
- Za realizację działań protestacyjnych określonych przez Zarząd Główny NSZZ Policjantów, za kontynuowanie rokowań w ramach podjętej akcji oraz związaną z tym politykę informacyjną, w tym akcje o charakterze medialnym odpowiadać będzie komitet protestacyjny złożony z członków Prezydium Zarządu Głównego NSZZ Policjantów i członków Zespołu Prasowego Zarządu Głównego NSZZ Policjantów.
- Harmonogram działań protestacyjnych:
- podanie do publicznej wiadomości decyzji o podjęciu akcji protestacyjnej, przyczynach tej decyzji oraz planowanych działaniach protestacyjnych;
- wystąpienie do organizacji związkowych reprezentujących funkcjonariuszy i pracowników służb mundurowych z wnioskiem o podjęcie takich samych decyzji protestacyjnych i o współdziałanie w tym zakresie;
- wystąpienie do Forum Związków Zawodowych z wnioskiem o poparcie podjętej akcji protestacyjnej i podjęcie działań zmierzających do realizacji żądań skierowanych przez Federację Związków Zawodowych Służb Mundurowych m.in. do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji;
I
- oflagowanie jednostek Policji oraz oznakowanych radiowozów;
- wystosowanie do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałków Sejmu i Senatu, Prezesa Rady Ministrów oraz Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji listu otwartego ze zwróceniem uwagi na pogarszającą się sytuację kadrową w Policji i konieczność spełnienia żądań, które mają temu zapobiec;
- wystąpienie do Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych oraz do NSZZ „Solidarność” z wnioskami o wyrażenie poparcia dla podjętej akcji protestacyjnej oraz słuszności sformułowanych żądań;
- uruchomienia od dnia 10 lipca 2018 r. działań protestacyjnych polegających na stosowaniu pouczeń w związku z ujawnianiem wykroczeń, za które można nakładać mandaty karne;
- wystąpienie z informacją do policjantów, którzy od dłuższego czasu zmagają się z negatywnymi skutkami przeciążenia obowiązkami służbowymi o rozważenie możliwości skorzystania z porad lekarzy specjalistów, a w konsekwencji z ewentualnego zwolnienia lekarskiego z przyczyn pozwalających na zachowanie 100% uposażenia, o których mowa w art. 12 lb ust. 5 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2017 r. poz. 2067) oraz o koordynowanie tych działań przez właściwe Zarządy Wojewódzkie i Szkolne;
- uruchomienia od dnia 1 sierpnia 2018 r. działań protestacyjnych polegających na drobiazgowym wykonywaniu czynności służbowych przez policjantów pionów dochodzeniowo śledczych, prewencji i ruchu drogowego;
- przygotowanie i przeprowadzenie ogólnokrajowej manifestacji w Warszawie we wrześniu 2018 r.;
- przygotowanie wzorów raportów umożliwiających policjantom kierowanie wniosków o zaliczenie do wymiaru czasu służby dyżurów domowych oraz czasu pozostawania w gotowości do działań, a także opracowanie ścieżki ewentualnych środków zaskarżenia w przypadku decyzji odmownych;
- zapewnienie wsparcia dla działań protestacyjnych podejmowanych przez Zarządy Wojewódzkie i Szkolne;
- zapewnienie wsparcia dla oddolnych inicjatyw protestacyjnych lokalnie podejmowanych przez policjantów.
- W zależności od postępów w rokowaniach prowadzonych w tle działań protestacyjnych, opracowanie harmonogramu dalszych działań protestacyjnych, opierającego się na wynikach referendum oraz dalszych propozycjach zgłaszanych przez członków i działaczy NSZZ Policjantów, w tym m.in.:
- przygotowanie „miasteczka mundurowego” w Warszawie;
- przygotowanie pikiety w Brukseli przeciwko obniżaniu standardów bezpieczeństwa wewnętrznego w Polsce;
- dobór osób gotowych do podjęcia głodówki protestacyjnej;
2
- przygotowanie rotacyjnej akcji honorowego oddawania krwi w koordynacji z poszczególnymi Zarządami Wojewódzkimi i Szkolnymi.
- Zarząd Główny NSZZ Policjantów upoważnia komitet protestacyjny do:
- podejmowania decyzji ze skutkiem finansowym;
- podejmowania decyzji o uruchamianiu i przerywaniu przyjętych form protestu w zależności od postępu w rokowaniach ze stroną rządową.
Informacja prawna sporządzona na zlecenie Zarządu Głównego NSZZ Policjantów
INFORMACJA PRAWNA w przedmiocie możliwości oflagowania budynków w ramach akcji protestacyjnej i podejmowania innych działań będących formą protestu
- Stan faktyczny
Niniejsza informacja prawna został sporządzona na zlecenie Zarządu Głównego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Policjantów, w związku z planowaną akcją protestacyjną.
- Stan prawny
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
- a) Art. 59
- Zapewnia się wolność zrzeszania się w związkach zawodowych, organizacjach społeczno-zawodowych rolników oraz w organizacjach pracodawców.
- Związki zawodowe oraz pracodawcy i ich organizacje mają prawo do rokowań, w szczególności w celu rozwiązywania sporów zbiorowych, oraz do zawierania układów zbiorowych pracy i innych porozumień.
- Związkom zawodowym przysługuje prawo do organizowania strajków pracowniczych i innych form protestu w granicach określonych w ustawie. Ze względu na dobro publiczne ustawa może ograniczyć prowadzenie strajku lub zakazać go w odniesieniu do określonych kategorii pracowników lub w określonych dziedzinach.
- Zakres wolności zrzeszania się w związkach zawodowych i organizacjach pracodawców oraz innych wolności związkowych może podlegać tylko takim ograniczeniom ustawowym, jakie są dopuszczalne przez wiążące Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowe.
Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 0 Policji
Art. 67
- Policjanci mogą zrzeszać się w związku zawodowym policjantów.
- Przepisy ustawy o związkach zawodowych stosuje się odpowiednio, z zastrzeżeniem że w Policji może działać tylko jeden związek zawodowy i związek ten nie ma prawa do strajku.
- Szczegółowe zasady współdziałania związku zawodowego policjantów z ministrem właścix.,vym do spraw wewnętrznych i Komendantem Głównym Policji określi statut tego związku, zarejestrowany w sądzie.
Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych
Art. 1 Spór zbiorowy pracowników z pracodawcą lub pracodawcami może dotyczyć warunków pracy, płac lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych pracowników lub innych grup, którym przysługuje prawo zrzeszania się w związkach zawodowych.
Art. 2
- Prawa i interesy zbiorowe pracowników wskazane w art. 1 są reprezentowane przez związki zawodowe.
- Prawa i interesy pracodawców w sporach zbiorowych mogą być reprezentowane przez właściwe organizacje pracodawców.
Art. 25
- W obronie praw i interesów określonych w art. 1 mogą być stosowane, po wyczerpaniu trybu postępowania określonego w rozdziale 2, akcji protestacvinei, niezagrażaiące życiu lub zdrowiu ludzkiemu, bez przerywania pracy, z zastrzeżeniem przestrzegania obowiązuiącego porządku prawnego. Z prawa tego mogą kororstać także pracownicy niemający prawa do strajku.
- Rolnicy mają prawo do akcji protestacyjnej w sposób ustalony przez związki zawodowe rolników.
Art. 26 [Zasady odpowiedzialności]
- Kto w związku z zajmowanym stanowiskiem lub pełnioną funkcją:
- przeszkadza we wszczęciu lub w prowadzeniu w sposób zgodny z prawem sporu zbiorowego,
- nie dopełnia obowiązków określonych w tej ustawie – podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
- Tej samej karze podlega ten, kto kieruje strajkiem lub inną akcją protestacyjną zorganizowaną wbrew przepisom ustawy.
- Za szkody wyrządzone strajkiem lub inną akcją protestacyjną zorganizowaną wbrew przepisom ustawy organizator ponosi odpowiedzialność na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym.
Ustawa z dnia 31 maja 1991 r. o związkach zawodowych
Art. 1
- Związek zawodovvy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socj alnych.
- Związek zawodowy iest niezależnv w swoiei działalności statutowej od pracodawców, administracji państwowei i samorządu terytorialnego oraz od innych organizacji.
- Organy państwowe, samorządu terytorialnego i pracodawcy obowiązani są traktować jednakowo wszystkie związki zawodowe.
Art. 35 [Przestępstwa]
- Kto w związku z zajmowanym stanowiskiem lub pełnioną funkcją:
- przeszkadza w utworzeniu zgodnie z prawem organizacji związkowej ,
2 1
- utrudnia wykonywanie działalności związkowei prowadzonei zgodnie z przepisami
ustawy,
3) dyskryminuje pracownika z powodu przynależności do związku zawodowego, pozostawania poza związkiem zawodowym lub wykonywania funkcji związkowej , 4) nie dopełnia obowiązków określonych w art. 261, 331 i 341 – podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
- (utracił moc)
- Odpowiedzialność za kierowanie nielegalnym strajkiem określa ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych.
III. Analiza prawna
Na mocy art. 67 ust. 2 ustawy o Policji, włączone zostało prawo związku zawodowego do prowadzenia strajku. Niemniej jednak zaróvvno Konstytucja RP jak i ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych przewidziała możliwość prowadzenia przez związki zawodowe innych niż strajk akcji protestacyjnych. Zgodnie z art. 59 ust. 2 Konstytucji związkom zawodowym przysługuje prawo do organizowania strajków pracowniczych i innych form protestu w granicach określonych w ustawie. Ze względu na dobro publiczne ustawa może ograniczyć prowadzenie strajku lub zakazać go w odniesieniu do określonych kategorii pracowników lub w określonych dziedzinach.
Jak wynika z powyższego, związkom zawodowym zostało konstytucyjnie zagwarantowane prawo do organizowania akcji protestacyjnych, zaś ograniczenie tego prawa może wynikać tylko z ustavvy. Nadto Konstytucja gwarantuje wszystkim prawo do manifestowania swoich poglądów w pokojowy sposób.
Do innych form protestu zalicza się powszechnie np. oflagowanie zakładu pracy, noszenie odznak, pisanie pism, wgłaszanie przemówień czy tzw. strajk włoski. W świetle ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, inna niż strajk akcja protestacyjna nie może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzkiemu, nie może doprowadzić do przerwania pracy oraz nie może naruszać obowiązującego porządku prawnego.
Jak podkreśla się w literaturze przedmiotu, związkom zawodowym przysługuje prawo wyboru symboli, prezentowania flag, afiszy, informowania członków i innych zainteresowanych pracowników o sprawach związanych z prowadzoną działalnością. (Komentarz do ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, fragment: Zbiorowe prawo pracy. Komentarz, red. prof. dr hab. Jerzy Wratny, red. dr Krzysztof Walczak, 2009).
W związku z powvyższym wskazać należy, jedną z form innej niż strajk akcji protestacyjnej jest oflagowanie zakładów pracy (budynków). Formę taką uznać należy za dopuszczalną, w świetle w/ w art. 25 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorovvych. Taka forma akcji protestacyjnej nie zagraża życiu ani zdrowiu ludzkiemu, nie przerywa pracy. Wywieszenie flag powinno być możliwe w miejscach powszechnie widocznych, albowiem protestujący mają prawo informowania w ten sposób, iż podejmują akcję protestacyjną. W taki sposób protestujący nie ograniczają bowiem w żaden sposób działalności zakładu pracy ani nie dezorganizują procesu pracy. Jak wyżej wskazano, ograniczenia w zakresie możliwości przeprowadzenia akcji protestacyjnej muszą wynikać wprost z ustawy. Tym czasem w odniesieniu do manifestowania poglądów i prowadzenia akcji protestacyjnej poprzez oflagowanie budynków nie ma przepisów prawnych, które by takiej formy protestu zabraniały. Podkreślić Miec należy, iż w świetle przepisów Konstytucji, tylko ustawa może zabronić svyrażania swoich poglądów związkom
3 1
zawodowym a także ingerować w szeroko rozumianą wolność związkową. Wywieszenie flagi nie wiąże się z żadnym ograniczeniem dla pracodawcy i nie wpływa na funkcjonowanie zakładu pracy, jakim jest w tym przypadku Policja.
W ocenie opiniującego, Związek Zawodowy winien poinformować o woli umieszczenia flag na budynkach jednostek Policji właściwe organy. Dodatkowo właściwy organ związkovvy powinien ustalić miejsce w którym flaga mogłaby zostać umieszczona. Miejsce to powinno być zauważalne z zewnątrz i spełniać swój cel, jakim jest poinformowanie zarówno pracowników jak i społeczeństwa o prowadzonej akcji protestacyjnej, a także uświadomienie społeczeństwa, że taka akcja jest prowadzona. Powszechnie stosowaną praktyką, jest wywieszanie flag informujących o proteście w miejscach vvykorzystywanych do oflagowywania budynków z okazji innych “darzeń, czyli w miejscach widocznych, do tego przystosowanych.
Potwierdzeniem powyższego stanowiska jest fakt, iż do tej pory, zgodnie z informacjami uzyskanymi od Policjantów, w trakcie poprzednich akcji protestacyjnych nie było problemów z oflagowywaniem budynków, co potwierdza, iż taka praktyka jest jak najbardziej legalna.
Jednocześnie wskazać należy, iż utrudnianie prowadzenia innej niż strajk akcji protestacyjnej np. utrudnianie (zakazanie) umieszczenia flag na budynkach może zostać uznane jako utrudnianie działalności związkowej, co stanowi czyn zabroniony (występek), określony w art. 35 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych. W przypadku utrudniania oflagowania budynku właściwy organ związkowy może zawiadomić organy ścigania. W przypadku wypełnienia znamion określonych w w/ w artykule, czyn taki jest zagrożony karą grzywny bądź ograniczenia wolności. Jednakże, trzeba podkreślić, że każdy przypadek utrudniania działalności związkowej jest indywidualny i wymaga odrębnej szczegółowej oceny stanu faktycznego i prawnego.
- Wnioski
Mając na względzie powyższe, wskazać należy, iż umieszczenie flag na budynkach jednostek Policji uznać należy za jedną z form niestrajkowej akcji protestacyjnej, o której mowa w art. 25 ustawy o rozvviązywaniu sporów zbiorowych. Niemniej jednak zaleca się aby przed rozpoczęciem akcji poinformować właściwe organy jednostek Policji o umieszczeniu na ich budynkach flag związanych z planowaną akcją protestacyjną.
Ka pe
4 1